Vôi tôi xút là gì? 7 ứng dụng của vôi tôi xút phổ biến trong thực tế

Vôi tôi xút là hợp chất hóa học quen thuộc trong nhiều ngành công nghiệp và được sử dụng nhiều cuộc sống hàng ngày. Hãy tìm hiểu khái niệm và 7 ứng dụng nổi bật của hợp chất này nhé.

Khái niệm

Xút vôi công thức hóa học là Ca(OH)₂ – Calcium hydroxide, được tạo thành từ quá trình lưu hóa của vôi trong nước. Ca(OH)₂ là chất rắn không mùi, có màu trắng, có khả năng hòa tan trong nước tạo thành dung dịch bazơ.

Vôi tôi hòa tan trong nước tạo thành dung dịch xút vôi, hỗn hợp bao gồm CaO và NaOH.

Tính chất vật lý của xút vôi

Tính chất vật lý của xút vôi là:

Chất màu rắn màu trắng, hòa tan với nước tạo thành dung dịch canxi hydroxit
Nhiệt độ nóng chảy: 580 độ C (853 độ K)
Chất dễ bắt cháy, không mùi
Phân tử gam: 74,093g/ mol

Điều chế vôi tôi xút

Điều chế xút vôi là quá trình chuyển đổi canxi oxit (CaO) dưới sự tác động của nước (H2O) thành calcium hydroxide (Ca(OH)₂).

Phương trình phản ứng: CaO + H₂O -> Ca(OH)₂

Quá trình điều chế xút vôi được thực hiện thông qua các bước như sau:

Bước 1 – Chuẩn bị nguyên liệu: Nung nóng đá vôi (CaCO3) ở nhiệt độ cao khoảng 900 – 1.000 độ C hình thành canxi oxit (CaO). Do CaO sau quá trình nung có chứa lượng nhỏ tạp chất nên được tinh chế trước khi chuyển sang bước tiếp theo của quá trình sản xuất.

CaCO₃ → CaO + CO₂(Nhiệt độ cao)

Bước 2 – Pha loãng canxi oxit: Pha loãng CaO với nước, canxi oxit hấp thụ nước tạo thành xút vôi

CaO + H₂O -> Ca(OH)₂

Bước 3 – Liều chế tạo: Khi thêm nước vào canxi oxit cần thêm từ từ để ngăn hiện tượng tỏa nhiệt khi phản ứng xảy ra, tránh gây nguy hiểm và mất tài nguyên. Liều chế tạo xút vôi tùy thuộc vào tỷ lệ H₂O và CaO mong muốn
Bước 4 – Lắng: Quá trình pha loãng kết thúc, xút vôi cần được lắng để loại bỏ tạp chất và chất thải nếu có.

7 ứng dụng của vôi tôi xút phổ biến trong thực tế

Xút vôi là hợp chất có tính ứng dụng cao và được sử dụng trong nhiều ngành nghề. Ca(OH)₂ được dùng trong xử lý nước thải, ngành xây dựng, ngành lọc dầu, công nghiệp thực phẩm, ngành nông nghiệp, công nghiệp hóa chất, công nghiệp giấy. Cụ thể:

Xút vôi ứng dụng trong xử lý nước thải

Xút vôi có tác dụng loại bỏ các hạt nhỏ không kết tủa trong nước, loại bỏ kim loại nặng, khử axit, trung hòa pH nên được sử dụng trong xử lý nước thải. Dùng Ca(OH)₂ trong lĩnh vực này giúp tiết kiệm chi phí, không gây nhiều tác hại cho người lao động làm việc trực tiếp, người dùng và môi trường.

Sử dụng cho ngành xây dựng

Ca(OH)₂ được sử dụng nhiều nhất trong ngành xây dựng, làm cứng hóa bê tông và làm chất chống thấm, sản xuất vôi tôi và vữa. Khi kết hợp xút vôi và nước tạo thành vôi tôi dùng trám và kín khe nứt của bê tông hay các vật liệu xây dựng khác. Xút vôi sử dụng trong quá trình sản xuất xi măng, tương tác với chất khác thành phản ứng hóa học giúp nâng cao độ bền và độ cứng cho xi măng.

Ứng dụng vôi tôi xút trong lọc dầu

Xút vôi có đặc tính tạo kết tủa nên được ứng dụng nhiều trong việc loại bỏ tạp chất có trong dầu. Sau quá trình lọc tạo nên thành phẩm là dầu tinh khiết không lẫn tạp chất. Bên cạnh đó Ca(OH)₂ còn được dùng để sản xuất các chất phụ gia cho dầu thô như sulphate, alkyl silicates, fanatic…

Ngành công nghiệp thực phẩm

Trong ngành công nghiệp thực phẩm, xút vôi được dùng làm chất chống ô nhiễm vi khuẩn, tạo độ pH ổn định cho một số loại thực phẩm như rượu, bia, sữa. Ca(OH)₂ còn được sử dụng trong quá trình sản xuất bột mì, bánh mì, các loại bánh ngọt. Do xút vôi có khả năng tương tác với các chất acid có trong bột mì, giúp bột mì nở từ đó tạo thành các loại bánh có cấu trúc bông mịn.

Xút vôi sử dụng trong ngành nông nghiệp

Ứng dụng trong nông nghiệp

Xút vôi ứng dụng trong ngành thủy sản với mục đích khử mùi, cân bằng độ pH, kết tủa các chất bẩn có trong nước, xử lý nguồn nước khi mới bắt đầu nuôi trồng. Ca(OH)₂ được sử dụng để bón cho cây trồng, xử lý xác bã động thực vật và khử chua cho đất trong sản xuất nông nghiệp.

Ngành công nghiệp hóa chất

Ứng dụng của xút vôi trong ngành công nghiệp hóa chất là dùng làm chất điều chỉnh pH, chất trung hòa trong quá trình sản xuất, xử lý sản phẩm. Ca(OH)₂ cũng được dùng trong sản xuất mỹ phẩm, thuốc nhuộm và chất tẩy rửa.

Ngành công nghiệp giấy

Xút vôi là hợp chất quan trọng ứng dụng trong ngành sản xuất giấy và xuất bản. Đây là chất có tác dụng cân bằng pH, làm chất trung hòa và chống tác động của axit trong quá trình sản xuất giấy. Ngoài ra, Ca(OH)2 còn được sử dụng trong xử lý nước thải, loại bỏ các chất gây ô nhiễm, tăng tính sạch của nước thải nhà máy giấy.

Nguồn: Dongachem.vn