IPA là một hợp chất hóa học không màu, mùi nặng và có bản chất dễ cháy 

1. Isopropyl Alcohol là gì?

Isopropyl Alcohol còn được viết tắt là IPA, đây là một hợp chất hóa học không màu, có bản chất dễ cháy và có mùi nặng. Đồng thời, IPA tan vô hạn trong mùi nước ngọt.

Isopropanol có công thức là CH₃CHOHCH₃, viết tắt là C₃H₈O. Và là trường hợp đơn giản nhất của alcol bậc 2.

C₃H₈O còn được biết đến với một vài tên gọi khác như: Isopropanol, Propan-2-ol, 2-Propanol,…

IPA có công thức cấu tạo là C₃H₈O

2.Tính chất vật lý và hóa học nổi bật của Isopropyl Alcohol

Giống như các loại hóa chất khác, Isopropyl Alcohol cũng sở hữu những tính chất hóa học và tính chất vật lý riêng. Vậy những tính chất đó là gì, hãy cùng  tìm hiểu nhé.

2.1. Tính chất vật lý

C₃H₈O là chất không màu, có vị ngọt và mùi hắc. Hợp chất này có độ bay hơi lớn, tan vô hạn trong nhiều dung môi hữu cơ và trong nước. Bên cạnh đó, IPA còn có khối lượng phân tử là 60.1 g/mol, sôi ở nhiệt độ 82.4 độ C, nhiệt độ nóng chảy ở -89.5 độ C và tỷ trọng là 0.786 g/cm3 ở 20 độ C.

Ngoài ra, IPA còn có thể trộn lẫn trong các chất lỏng như nước, etanol, ete và chloroform. Nó hoạt động như một dung môi cho các chất như nhiều loại dầu gội đầu,

ethylcellulose, gôm, alkaloid và các loại nhựa tồn tại trong tự nhiên.

Tuy nhiên, khác với ethanol và methanol, Isopropyl Alcohol không trộn lẫn với các dung dịch muối.

2.2. Tính chất hóa học

Trong quá trình oxy hóa, Isopropyl Alcohol có thể hóa thành acetone. Phản ứng này diễn ra khi có tác nhân xúc tác oxy hóa, chẳng hạn như axit cromic. Quá trình oxy hóa cũng có thể thực hiện bằng cách khử hydro của isopropyl trên chất xúc tác đồng được nung nóng :

(CH₃)₂CHOH → (CH₃)₂CO + H₂

Bằng cách sử dụng phốt pho tribromide hoặc khử nước thành propene bằng cách đun nóng với axit sunfuric, IPA có thể chuyển đổi thành 2- bromopropane.

Ngoài ra, Isopropyl Alcohol còn có thể phản ứng với các kim loại i hoạt động như kali để tạo thành các alkoxit có thể được gọi là isopropoxit.

3.Phương thức điều chế của Isopropyl Alcohol

Để điều chế IPA, người ta thường áp dụng 3 phương pháp hidro hóa sau:

Phương pháp trực tiếp:

• Bằng phương pháp này, Propence được hidrate hóa trực tiếp với nước, ở dạng lỏng hay dạng khí. Áp dụng trong điều kiện áp suất và có chất xúc tác của axit hỗ trợ hoặc chất rắn.

Phương pháp gián tiếp: 

• Tạo ra hỗn hợp Este sunfat, bằng cách cho Propence phản ứng với axit sunfuric. Sau đó, để cho ra IPA, người ta tiếp tục thủy phân bằng cách chưng cất.

Phương pháp acetone:

• Acetone thô được hydro hóa tại pha lỏng với hỗn hợp của đồng và oxit crom hoặc chất xúc tác nikel để tạo ra IPA.

4.Ứng dụng quan trọng của Isopropyl Alcohol trong thực tiễn

Isopropyl Alcohol không chỉ là hóa chất đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp, mà chúng còn được sử dụng rộng rãi trong cả ngành y học và mỹ phẩm.

4.1.Ngành công nghiệp

Sử dụng làm chất trung gian

• Isopropyl Alcohol là một trong những dung môi được sử dụng cực kỳ phổ biến. Một sản phẩm được tạo ra từ quá trình phản ứng giữa axit axetic và isopropyl acetate.

• C₄H₇NaOS₂ được đánh giá là một chất diệt cỏ rất mạnh, được tạo ra từ IPA và CS₂.

• Ngoài ra, IPA còn phản ứng với titanium tetrachloride hoặc nhôm kim loại, sản phẩm tạo ra được dùng làm chất xúc tác cho thuốc thử và công nghiệp.

Dùng làm dung môi

 IPA được sử dụng như một chất tẩy rửa và dung môi

• Do sở hữu những tính chất lý hóa đặc biệt nên IPA được sử dụng như một chất tẩy rửa và dung môi. Đặc biệt còn được dùng để hòa tan dầu mỡ.

• Bởi IPA là một hợp chất khá an toàn so với các loại dung môi khác, có khả năng hòa tan được nhiều hợp chất không phân cực mà các loại dung môi khác không làm được.

• Đồng thời, Isopropyl Alcohol cũng là một trong những dung môi được ưa chuộng cho nhiều loại nhựa. Ngoài ra, IPA còn được dùng như một chất khoáng đuch trong sơn nitrocellulose do tốc độ bốc hơi chậm.

Chất hoạt tính tẩy rửa được xe hơi

• Sự kết hợp của IPA từ 35 – 50% và nước tạo ra dung dịch xà phòng và chất tẩy rửa kính.

Kết hợp với nước tạo ra dung dịch xà phòng và chất tẩy rửa kính 

• Đối với các động cơ của xe máy hoặc xe hơi, IPA là một thành phần chính được sử dụng trong phụ gia nhiên liệu làm khô khí. Bởi với hàm lượng đủ lớn, nước sẽ là nguyên nhân gây sự cố cho các bồn chứa nhiên liệu, đồng thời đóng băng đường ống dẫn.

Chất chống đông và nguyên liệu cơ bản 

• Trong quá trình sản xuất axetone, glycerol hoặc isopropyl acetate, IPA được xem là một nguyên liệu cơ bản đầu vào.

• Isopropyl Alcohol có khả năng hạn chế quá trình đóng băng của dầu mỏ trong mùa đông. Bên cạnh đó, còn được dùng làm lạnh trong máy điều hòa và tủ lạnh.

Ứng dụng khác:

• Ngoài ra, hợp chất Isopropyl Alcohol còn được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác như chất dính, mực in, chất thấm ướt, phụ gia nông nghiệp,…

4.2.Y học

• Trong y học, IsoPropyl Alcohol thường có nồng độ 75% sẽ được sử dụng để sát trùng.

• Ngoài ra, IPA còn được dùng làm khô tai và chống viêm tai cho các vận động viên bơi lội.

4.3.Mỹ phẩm

• Với những đặc tính đặc trưng như làm mềm da, IPA được ứng dụng để sản xuất các loại mỹ phẩm có hương thơm và làm nước hoa.

Ứng dụng để sản xuất các loại mỹ phẩm có hương thơm và làm nước hoa

5.Isopropyl Alcohol có nguy hiểm hay không?

Mặc dù so với các dung môi khác, IPA có độc tính thấp. Tuy nhiên, vẫn có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe con người trong một vài trường hợp sau:

5.1.Nguy hiểm đối với con người

• Khi tiếp xúc IPA qua da, hoặc nuốt phải, hít phải đều có thể gây ngộ độc.

• Khi bị ngộ độc sẽ xuất hiện các triệu chứng như nhức đầu, đỏ bừng mặt, chóng mặt, buồn nôn, nôn, trầm cảm thần kinh trung ương, huyết áp thấp, hạ thân nhiệt, suy hô hấp, sốc và hôn mê.

5.2.Sự cố nguy hiểm có thể xảy ra

• Trong trường hợp IPA tràn ra ngoài có thể trở thành hợp chất dễ cháy nổ chỉ trong khoảng thời gian giới hạn.

6.Hướng dẫn sử dụng và bảo quản Isopropyl Alcohol

Để sử dụng và bảo quản an toàn, sẽ chia sẻ tới bạn đọc những lưu ý quan trọng cần biết dưới đây:

6.1.Sử dụng hóa chất an toàn

• Khi sử dụng IPA, ở những nơi có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ môi trường hoặc để giữ nồng độ thấp hơn giới hạn cho phép thì bạn cần dùng quạt gió để làm giảm sự nguy hại.

• Đồng thời, lắp đặt và sử dụng các dụng cụ, hệ thống làm thông thoáng chống nổ.

• Trong trường hợp, tại khu vực có nhiệt độ vượt quá giới hạn cho phép, bạn nên sử dụng mặt nạ phòng độc để tránh hít khí độc vào để giảm sự nguy hại.

• Ngoài ra, bạn cần mặc áo dài tay, đeo găng tay, kính bảo hộ hóa học khi tiếp xúc với hóa chất

6.2.Bảo quản Isopropyl Alcohol

• Sử dụng quạt gió để bảo quản IPA ở nhiệt độ ổn định.

• Bảo quản ở nơi thoáng khí, khô ráo, tránh cháy nổ.

Để tìm kiếm hợp chất Isopropyl Alcohol không phải là chuyện khó, bởi trên thị trường hiện nay, có rất nhiều đơn vị cung cấp và sản xuất hợp chất này. Tuy nhiên, hãy tìm hiểu và xem xét thật kỹ để tìm ra đơn vị cung cấp IPA chất lượng, phù hợp với nhu cầu của bản thân.

Tóm lại, qua bài viết này,  Chemical đã cung cấp đến bạn đọc những thông tin quan trọng về hợp chất IPA, chẳng hạn như Isopropyl Alcohol là gì? Có những tính chất nổi bật gì? Ứng dụng trong đời sống quan trọng như thế nào? Hi vọng, bài viết này có thể giải đáp những thắc mắc, đồng thời giúp bạn hiểu rõ hơn về hóa chất này.