Bệnh hoại tử trên tôm và cách phòng trị bệnh hiệu quả

Tổng quan về bệnh hoại tử trên tôm

Bệnh hoại tử cơ trên tôm hay còn gọi là bệnh đốm trắng cơ bắp, là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong ngành nuôi trồng thủy sản. Dưới đây là một số đặc điểm nổi bật của căn bệnh này:

– Nguồn gây bệnh: Vibrio parahaemolyticus

– Con đường lây lan: Qua nước, vật chủ trung gian

– Đối tượng nhiễm bệnh: Tôm sú, tôm thẻ chân trắng và các loài tôm khác

– Triệu chứng:

• Cơ bắp mất trong suốt, bị đục và mềm nhũn

• Giảm hoạt động, ăn kém

• Tỷ lệ chết cao trong đàn tôm bị nhiễm

Bệnh hoại tử cơ lây lan nhanh trong các ao nuôi tôm do khả năng truyền bệnh qua nước và vật chủ trung gian. Nó đã gây ra những tổn thất kinh tế nghiêm trọng tại nhiều vùng nuôi tôm trên thế giới.

Bệnh hoại tử trên tôm

Những thiệt hại do bệnh hoại tử cơ trên tôm gây ra

Tác động kinh tế của bệnh hoại tử cơ rất lớn đối với ngành nuôi tôm. Một vài con số thống kê cho thấy mức độ thiệt hại:

• Tại Texas, ước tính thiệt hại hàng năm lên đến 3 – 8 triệu USD.

• Tại Ecuador, trong đợt bùng phát 1991-1992, thiệt hại lên đến trên 60 triệu USD.

• Tại Mexico, tổng thiệt hại trong giai đoạn 1989-1995 được ước tính lên tới 100 triệu USD.

Ngoài những con số thiệt hại trực tiếp, bệnh còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc làm, thu nhập của người dân và an ninh lương thực tại nhiều cộng đồng ven biển phụ thuộc vào nghề nuôi tôm.

Nguyên nhân gây bệnh hoại tử trên tôm

Nguyên nhân gây ra bệnh hoại tử cơ là do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus. Đây là loại vi khuẩn phân bố tự nhiên trong môi trường nước ven biển vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.

Bệnh có thể lây lan theo hai cách chính:

• Lây truyền ngang: Qua nước ao nuôi bị nhiễm bệnh hoặc qua chất thải hữu cơ không được xử lý.

• Lây truyền dọc: Từ tôm mẹ bị nhiễm bệnh sang đàn tôm con qua trứng.

Khi vi khuẩn đã xâm nhập vào ao nuôi, chúng sẽ nhanh chóng phát triển và lây lan trong điều kiện thuận lợi như nước ấm, mật độ tôm cao, trao đổi nước kém.

Nguyên nhân gây bệnh hoại tử trên tôm

Dấu hiệu nhận biết tôm bị bệnh hoại tử

Quá trình diễn biến của bệnh thường trải qua các giai đoạn sau:

• Giai đoạn đầu: Xuất hiện những đốm trắng nhỏ hoặc vệt đục trên vỏ và cơ bắp.

• Giai đoạn phát triển nhanh: Vết loét lan rộng, cơ bắp trở nên mềm nhũn và mất trong suốt.

• Giai đoạn muộn: Cơ bắp bị hoại tử nghiêm trọng, tôm yếu

• , ngừng ăn.

• Giai đoạn cuối: Tôm bị nhiễm bệnh chết trong vòng vài ngày.

Ngoài tỷ lệ chết cao, tôm bị bệnh hoại tử cơ sẽ có cơ bắp đục nhờn và mềm nhũn, khiến chúng không thể dùng để tiêu thụ. Thịt tôm bị ảnh hưởng bởi bệnh sẽ có màu sắc nhạt nhẽo, kết cấu xẹp và trông rất kém hấp dẫn.

Dấu hiệu nhận biết tôm bị bệnh hoại tử

Hướng dẫn phòng ngừa bệnh hoại tử trên tôm

Phòng ngừa là biện pháp quan trọng nhất để kiểm soát sự lây lan của bệnh hoại tử cơ. Dưới đây là các cách phòng ngừa bệnh trên tôm mà bà con cần thực hiện:

Các biện pháp cải thiện chất lượng nước phòng bệnh hoại tử cơ

• Lọc và xử lý nước đầu vào để loại bỏ tạp chất và chất thải

• Đảm bảo trao đổi nước liên tục để tránh tích tụ chất hữu cơ

• Duy trì mức pH, oxy hòa tan và nhiệt độ phù hợp

• Giảm mật độ thả nuôi để hạn chế căng thẳng cho tôm

Các giải pháp phòng chống bệnh hoại tử cơ lâu dài

• Chọn giống tôm có khả năng đề kháng với vi khuẩn Vibrio

• Khử trùng tận gốc ao nuôi sau mỗi vụ nuôi

• Đào tạo nhân viên thực hiện đúng các quy định về vệ sinh an toàn sinh học

• Giám sát thường xuyên sự hiện diện của Vibrio trong ao nuôi và đàn tôm

Ngay cả với các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt, vẫn có thể xảy ra các trường hợp nhiễm bệnh hoại tử cơ. Khi đó, cần phải hành động nhanh chóng và đúng cách.

Phòng ngừa bệnh hoại tử trên tôm là cực kỳ quan trọng

Phân biệt bệnh hoại tử cơ với bệnh đục cơ trên tôm

Điều quan trọng là phân biệt rõ bệnh hoại tử cơ với bệnh đục cơ hoặc bệnh “white muscle” ở tôm. Bệnh đục cơ được gây ra bởi một loại virus khác (WSSV) với các đặc điểm khác biệt:

Cách xử lý bệnh hoại tử trên tôm

1. Cách xử lý tôm bị hoại tử cơ nhẹ

Đối với trường hợp nhiễm bệnh nhẹ, chỉ một phần nhỏ đàn tôm bị ảnh hưởng, các bước xử lý như sau:

• Tách biệt ngay lập tức những con tôm bị nhiễm bệnh

• Sử dụng kháng sinh điều trị phù hợp (sau khi test độ nhạy)

• Tăng cường các phương pháp vệ sinh, khử trùng nước ao nuôi

• Giảm mật độ và cải thiện chất lượng nước trong ao

2. Cách xử lý tôm bị hoại tử cơ nặng

Nếu bệnh đã lây lan rộng với tỷ lệ chết cao, cần áp dụng biện pháp mạnh tay hơn:

• Dừng ngay mọi hoạt động nuôi tôm

• Tiêu hủy toàn bộ đàn tôm bị nhiễm và khử trùng triệt để ao nuôi

• Xác định và xử lý nguồn gây nhiễm

• Thả nuôi lại với nguồn giống mới sau khi ao được chuẩn bị sạch sẽ

Bệnh hoại tử cơ là một đại dịch nghiêm trọng đối với ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là crevetticulture. Những tổn thất kinh tế khổng lồ do bệnh gây ra đã làm lung lay nền kinh tế của nhiều quốc gia và cộng đồng ven biển phụ thuộc vào nguồn thu từ tôm.

Tuy nhiên, với sự hiểu biết sâu rộng về nguyên nhân, đường lây truyền và cách phòng chống bệnh, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được tình hình. Các biện pháp như cải thiện chất lượng nước, áp dụng vệ sinh nghiêm ngặt, theo dõi chặt chẽ và kịp thời xử lý ổ dịch sẽ giúp hạn chế đáng kể nguy cơ lây lan.

Chlorine

Chlorine – Hóa chất xử lý nước phòng ngừa bệnh hoại tử trên tôm

Hiện nay, bà con nuôi tôm đã và đang sử dụng chlorine của  vào hệ thống xử lý nước ao nuôi tôm. Nó không những giúp diệt khuẩn, loại bỏ virus, vi khuẩn gây bệnh mà còn giúp làm sạch nước cực kỳ hiệu quả. Nước trước khi cấp vào ao cần được xử lý qua chlorine để đảm bảo không còn mầm bệnh.

Hiện tại, Hóa Chất đang tiến hành sản xuất số lượng lớn chlorine quy cách 45kg 1 thùng để đủ sản lượng phục vụ cho bà con khi vào đầu vụ nuôi.