Amino axit là gì?

Amino axit là các hợp chất hóa học cơ bản, cấu thành nên protein – một trong những chất cần thiết cho sự sống và quan trọng trong các quá trình chức năng của cơ thể. Hãy cùng tìm hiểu kĩ hơn về amino axit qua phần dưới đây.

Đôi nét về amino axit

Amino axit và vai trò quan trọng của chúng trong cuộc sống

Amino axit là các hợp chất hữu cơ chứa nhóm carboxylic (–COOH) và nhóm amino (–NH₂). Chúng là thành phần cấu tạo của các protein, là một trong những loại chất cơ bản quan trọng giúp duy trì và phát triển các mô và cơ quan trong cơ thể.

Một số amino axit có khả năng được chuyển hóa thành năng lượng khi cần thiết. Khi cơ thể thiếu năng lượng từ các nguồn khác, amino axit có thể được giải phóng từ cơ hoặc mô mỡ để sản xuất năng lượng cần thiết cho các hoạt động hàng ngày.

Amino axit là một thành phần chính của các protein, là các cầu nối của chuỗi peptit để tạo thành các polipeptit, protein và enzyme. Chúng tham gia vào việc xây dựng và duy trì các cấu trúc cơ bản của cơ thể như da, tổ chức liên kết, các mô xương và cơ.

Một số vai trò của amino axit

Sự phổ biến của amino axit trong thực phẩm 

• Thực phẩm động vật: Các nguồn protein động vật như thịt, cá, trứng, sữa, và các sản phẩm từ sữa chứa nhiều amino axit. Trong đó, các protein động vật cung cấp đầy đủ amino axit thiết yếu cho cơ thể.

• Thực phẩm thực vật: Quả đậu, hạt, ngũ cốc, cây có múi và các sản phẩm từ đó cũng chứa một lượng nhất định các amino axit. Tuy nhiên, các thực phẩm thực vật thường thiếu một số amino axit thiết yếu, vì vậy việc kết hợp ăn các loại thực phẩm này để đảm bảo cung cấp đủ amino axit rất quan trọng đối với người ăn chay.

Các công dụng của amino axit trong cơ thể

Amino axit đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể. Chúng được sử dụng để xây dựng các protein cần thiết cho sự phát triển và duy trì cơ bắp, xương và các mô khác trong cơ thể. Amino axit cũng là thành phần chính của enzyme và hormone, giúp cơ thể điều chỉnh các quá trình sinh hóa và hoạt động của các tế bào. Hơn nữa, amino axit còn tham gia vào việc sản xuất năng lượng và chất thông qua quá trình trao đổi chất. Ngoài ra, một số amino axit cũng có tác dụng bảo vệ và hỗ trợ chức năng của hệ miễn dịch.

• Tạo năng lượng: Một số amino axit có thể được chuyển hóa thành glucose để sử dụng làm nguồn năng lượng cho cơ thể trong trường hợp cần thiết. Điều này đặc biệt quan trọng trong các bài tập nặng hoặc khi cung cấp năng lượng cho các cơ bắp trong quá trình tập thể dục.

• Tạo nên các hợp chất quan trọng: Amino axit đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp và chuyển hóa nhiều loại hợp chất quan trọng trong cơ thể, bao gồm hormone, enzyme, antigen, cytokine và neurotransmitter. Ví dụ, tryptophan được chuyển hóa thành serotonin, một neurotransmitter quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng và giấc ngủ.

• Hỗ trợ tiêu hóa: Amino axit có thể tăng cường quá trình tiêu hóa và hấp thụ các chất dinh dưỡng khác bằng cách làm tăng hoạt động của enzym tiêu hóa và tăng cường quá trình di chuyển của các chất thức ăn qua hệ tiêu hóa.

• Tạo nên các hợp chất khác: Amino axit có thể tham gia vào các phản ứng hóa học để tạo thành các hợp chất như glutathione – một chất chống oxy hóa mạnh, heme – một phần cấu trúc của hồng cầu, và urea – một chất của quá trình loại bỏ chất thải.

Công dụng của amino axit

Tác động của thiếu hụt amino axit trong cơ thể

Sau những dẫn chứng vừa rồi chắc hẳn bạn cũng đã hiểu được sự quan trọng của các loại amino axit đối với cơ thể. Vậy nếu thiếu chúng thì cơ thể chúng ta sẽ phải đối mặt với những vấn đề gì? Hãy cùng tìm hiểu cùng .

Gây ra các vấn đề về sức khỏe

• Rối loạn chức năng nội tiết: Thiếu hụt amino axit có thể làm suy giảm hoạt động của các hormone như insulin, hormone tăng trưởng, hormone tuyến giáp, gây rối loạn chức năng nội tiết. Ví dụ, thiếu hụt tyrosine có thể gây rối loạn chức năng tuyến giáp.

• Rối loạn hệ thống thần kinh: Thiếu hụt một số amino axit như tryptophan, phenylalanine có thể dẫn đến các rối loạn thần kinh, như chứng trầm cảm, lo âu, suy giảm trí tuệ.

• Rối loạn hệ tiêu hóa: Thiếu hụt amino axit có thể gây rối loạn chức năng gan, tụy, đường ruột, gây tiêu chảy, suy gan, gan nhiễm mỡ.

• Rối loạn hệ thống cơ và xương: Thiếu hụt amino axit có thể gây suy giảm sức mạnh cơ, giảm khả năng phục hồi sau chấn thương, suy dinh dưỡng xương.

Gây ảnh hưởng tới sự tăng trưởng và phát triển

• Kém phát triển cơ bắp: Amino axit là thành phần chính của protein, cần thiết cho việc tạo cơ và phát triển cơ bắp. Thiếu hụt amino axit có thể gây suy giảm sức mạnh và khả năng phát triển cơ bắp, dẫn đến tăng trưởng không bình thường và cơ thể yếu đuối.

• Sự suy giảm miễn dịch: Amino axit tham gia vào quá trình tổng hợp kháng thể và hệ miễn dịch. Thiếu hụt amino axit có thể làm suy giảm khả năng chống lại bệnh tật và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh do hệ miễn dịch yếu.

• Tác động đến não bộ: Amino axit như axit glutamic và axit aspartic là những chất trung gian quan trọng trong quá trình truyền tải tín hiệu trên não bộ. Thiếu hụt amino axit có thể ảnh hưởng đến hoạt động não bộ, khả năng tập trung và phát triển trí tuệ.

Thiếu amnino axit có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe