Khái niệm phèn chua là gì? Và công thức phèn chua trong hoá học

Khái niệm phèn chua là gì? Và công thức phèn chua trong hoá học

Phèn chua hay còn gọi là phèn nhôm, nhôm sunfat là hợp chất của kali và nhôm. Hợp chất tồn tại dưới dạng bột với kích cỡ không đồng đều, thường có màu trắng đục hoặc trong suốt không màu. Phèn chua hoà tan rất tốt trong nước, nhưng không hoà tan trong môi trường cồn.

Phèn chua có công thức hoá học đơn giản là KAl(SO₄)₂. Ở nhiệt độ cao, phèn chua được quan sát thấy dưới dạng tinh thể ngậm 24 phân tử nước: KAl(SO₄)₂.12H₂O hoặc K₂SO₄. Al₂(SO₄)₃.24H₂O. Khối lượng riêng của phèn chua là 1.725g/cm³, nhiệt độ nóng chảy của phèn chua là từ 92 đến 93 độ C, nhiệt độ sôi là 200 độ C.

Phèn chua khó tan trong nước, dễ tan trong nước lạnh, không tan trong nước ấm, không tan trong cồn. Đúng với tên gọi của mình, phèn chua có vị đắng nhẹ, hơi chua. Hợp chất được sử dụng phổ biến trong công nghiệp và đời sống hiện nay như: chế biến bột giấy, dệt quần áo hay được sử dụng trong ngành xử lý nước.

Một số ứng dụng thực tế của công thức phèn chua 

Có thể bạn chưa biết, phèn chua được ứng dụng rất phổ biến trong đời sống xung quanh ta. Trong y học, dược phẩm, công nghiệp sản xuất, công nghiệp thực phẩm và sử dụng trực tiếp trong cả đời sống hàng ngày của chúng ta. Vậy thì phèn chua được ứng dụng cụ thể như thế nào? Sau đây hãy điểm qua một vài ứng dụng nổi bật trong các ngành nghề nhé!

Trong y học

Phèn chua ứng dụng trong y học

Trong y học cổ truyền, phèn chua được dùng làm thuốc lợi tiểu, sát trùng ngoài da, chữa hôi miệng, … Đặc biệt là đóng vai trò quan trọng trong việc đặc trị viêm dạ dày và một số chứng bệnh có liên quan đến dạ dày.

Ngoài ra, phèn chua được dùng để chế thuốc trị một số bệnh lý thường gặp hàng ngày . Đơn cử như trị nhức đầu, ngứa họng, viêm tai giữa, ho ra máu, xuất huyết, ngứa âm đạo, … Đây hầu như là các bệnh thường gặp nên phèn chua cũng trở nên quan trọng trong lĩnh vực y học.

Trong công nghiệp

Trong công nghệ xử lý nước, khi phèn chua được hoà tan trong nước sẽ tạo ra phản ứng hoá học trao đổi ion: Al³⁺ + 3H₂O → Al(OH)₃ ↓ + 3H⁺. Chất kết tủa này sẽ bám vào các hạt cát, bụi li ti trong nước khiến cho chúng lắng xuống dưới, từ đó khiến cho nước trở nên trong hơn.

Phèn chua dùng làm sạch nước ở giếng khoan, dùng nước đã pha phèn chua đun sôi có thể uống và nấu nướng được. Đây cũng là chất mà nhà máy nước dùng làm chất keo tụ để làm trong nguồn nước.

Trong làm giấy, người ta nhúng giấy vào muối và phèn chua. Phản ứng của 2 chất sẽ tạo ra hiđroxit là một chất kết dính vô cùng tốt. Hidroxit này có vai trò là chất kết dính, liên kết các sợi xenlulozo với nhau. Từ đó sẽ làm cho bề mặt giấy có độ phủ dày đặc và không bị nhòe mực khi viết lên.

Tương tự, trong dệt vải, hidroxit cũng được các sợi vải hấp thụ và giữ chặt với chất vải, nhờ vậy làm bền màu sợi vải.

Trong thực phẩm

Phèn chua ứng dụng trong chế biến thực phẩm

Phèn chua có công dụng làm tăng độ trắng và giòn cho thực phẩm như xoài và dưa chua. Nếu không sử dụng phèn chua thì thay bằng nước vôi để rửa thực phẩm cũng giúp thực phẩm trắng hơn. Hai loại trên được phép sử dụng tuy nhiên phải bảo đảm hàm lượng tồn dư không quá lớn.

Phèn chua được rất nhiều người dùng để làm sạch nhớt cá và lòng heo. Bạn chỉ cần xát phèn chua lên cá và lòng lợn đã làm sạch sẽ, sau đó xả sạch cá một lần nữa với nước lã là đã tẩy hết nhớt. Làm như vậy sẽ đảm bảo sạch sẽ hơn cho đồ ăn và tăng độ ngon cho món ăn sau khi chế biến.

Trứng sẽ tươi ngon sau khi ngâm trong dung dịch phèn chua 5% khoảng 15 phút. Khi nấu chè bưởi phèn chua cũng được ưu tiên sử dụng nhằm làm dịu hương vị cay đắng trong cùi bưởi. Phèn chua có thể kích thích bột nở khi nướng bánh mì dựa vào tính axit yếu. Tính axit yếu sẽ giúp thúc đẩy baking soda giải phóng cacbonic, giúp bánh nở đều khi nướng.

Trong đời sống hàng ngày

Phèn chua ứng dụng trong đời sống hàng ngày

Trong phèn chua có chứa nhôm, đây là chất có tác dụng loại bỏ mùi hôi cơ thể hữu hiệu. Do vậy, phèn chua thường được sử dụng làm thuốc trị mùi hôi miệng, chữa hôi tay, hôi chân, thâm nách, … Tuy nhiên, sử dụng phèn chua thường xuyên dễ gây khô da. Chính vì vậy, bạn chỉ nên sử dụng 2 lần/ngày để tránh tình trạng da bị bong tróc hoặc nứt nẻ.

Với công dụng chống viêm, sát khuẩn, tẩy sạch nên phèn chua thường được dùng trong điều trị trình trạng nước ăn chân. Bạn chỉ cần ngâm 1 cục phèn chua nhỏ trong nước sạch, chờ phèn tan hoàn toàn rồi bỏ chân vào ngâm. Sau khi ngâm xong bạn hãy lau sạch sẽ và giữ khô để tình trạng nước ăn chân nhanh hết.

Phèn chua có thể góp phần chống rỉ sét trên chảo nhôm và chảo gang. Bạn cho thêm nước lọc cùng một chút phèn chua vào chảo và nấu sôi khoảng 15 – 20 phút. Cách làm này sẽ giúp cho chảo tránh hiện tượng bị rỉ sét khi dùng lâu ngày.

Phèn chua có gây hại đối với sức khỏe con người?

Phèn chua có gây hại đối với sức khỏe con người?

Sở dĩ trong công thức phèn chua có lượng nhôm chiếm khoảng 10%, là khoảng 0. 5g nhôm/lít nước. Với nồng độ thấp, phèn chua không phải là vấn đề quá đáng ngại. Nhưng sử dụng quá nhiều hoặc lạm dụng trong khi nấu nướng có thể xảy ra tình trạng tích tụ nhôm trong cơ thể, khiến cơ thể không thải được hết ra ngoài, lâu dần gây tổn hại đến não, gây giảm trí nhớ ở tuổi già.

Chính vì thế cần sử dụng thuốc theo đúng liệu trình mới đạt kết quả cao nhất. Bạn có thể tham khảo một số phương pháp thông dụng để sử dụng phèn chua như sau:

• Dùng phèn chua rửa mặt có thể giúp loại bỏ bụi bẩn, giảm viêm và mụn trứng cá.

• Pha phèn chua với nước sôi để súc miệng hoặc thêm chút muối để tăng cường tác dụng sát khuẩn, làm sạch và giảm hôi miệng.

• Phèn chua mịn trộn với lòng trắng trứng, đắp lên da làm mặt nạ, có tác dụng trị mụn viêm và sẹo mụn. Để mặt nạ trên da khoảng 15 đến 20 phút rồi rửa sạch bằng nước lạnh. Nó có thể được sử dụng 3 lần một tuần.

• Làm ẩm phèn chua với một ít nước rồi massage nhẹ nhàng lên mặt để loại bỏ bụi bẩn và  ngăn ngừa lão hóa da.

• Nếu bạn dùng kẹo đá dạng cục, bạn có thể chà nhẹ lên vùng da bị trầy xước hoặc vết thương hở để giảm  chảy máu.

• Giảm tiết mồ hôi và giảm mùi cơ thể bằng cách pha phèn chua với nước tắm.

• Ngâm, rửa thực phẩm trong nước lạnh có pha phèn chua giúp diệt khuẩn và bảo quản thực phẩm được lâu hơn.

• Phèn chua có thể dùng trong chế biến thực phẩm để giảm vị đắng, tăng độ nhớt, độ trong và độ nở của món ăn.

Trên đây là các thông tin về đặc tính, hình ảnh, tác dụng và các bài thuốc từ phèn chua. Tuy nhiên, để phèn chua mang lại tác dụng điều trị cao và hạn chế tác dụng phụ. Người sử dụng vẫn nên tham khảo chuyên gia về cách dùng và liều lượng. Mong rằng qua bài viết bạn đọc đã hiểu được thêm về công thức phèn chua để ứng dụng đúng vào đời sống nhé!